به گزارش مشرق، مؤمنین به انقلاب، اوصاف گروه ویژه و یا خاصی نیست و می‌توان آن را به اشخاص، تشکل‌ها، مجموعه‌ها و گروه‌های درون‌انقلابی اطلاق کرد. به عبارتی، یک روحیه یا تفکر است که در اشخاص به وجود می‌آید و تمام ابعاد جسمی و روحی آن‌ها را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد.
 
اگرچه شاید نتوان این ویژگی که بارها مورد تأکید رهبر انقلاب قرار گرفته است را در بیانات ایشان به‌راحتی استحصاء کرد، اما با توجه به بیانات ایشان در زمینه‌ی مجموعه‌ها، گروه‌ها و افراد مختلف، می‌توان اوصاف این اشخاص را برشمرد. لذا ممکن است برخی از اوصاف این تفکر در توصیه‌ها و بیانات معظم‌له به مجموعه‌های جوان باشد، اما به این معنی نیست که سایر مؤمنان انقلابی و مؤمنان به انقلاب از لزوم برخورداری از این اوصاف مبری باشند. از طرفی دیگر، تعریف یک تفکر بدون بررسی موشکافانه‌ی ابعاد مختلف آن امکان‌پذیر نیست و بلکه تعریف جامع، دقیق و علمی یک پدیده با «تعریف برمبنای اوصاف» آن میسور می‌شود. لذا ابتدا باید با بازبینی و مراجعه به ویژگی‌هایی که معظم‌له به سایر مجموعه‌ها و افراد اطلاق کرده‌اند، مؤمنین به انقلاب را شناسایی کرد و سپس براساس ویژگی‌هایی که احصاء شده است، این تفکر را تعریف کرد. این ویژگی‌ها و اوصاف را می‌توان در دو دسته اوصاف ناظر به شخصیت معنوی افراد و اوصاف ناظر به فعالیت‌های سیاسی-اجتماعی، تقسیم‌بندی کرد.
 
اوصاف ناظر به شخصیت معنوی
 
در این زمینه می‌توان به ویژگی‌های زیر اشاره کرد:
 
۱. اهتمام به امور دینی
عرصه‌ی رشد در هر جامعه‌ی‌ دینی، بر ارتقای فرد در دو بُعد اخروی و دنیوی تنظیم شده است و رشد دنیوی نیز بر محور آخرت تعریف می‌شود. با این مقدمه، مؤمن انقلابی از اهمیت به واجبات به هدف اهتمام به امور اجتماعی غفلت نمی‌ورزد، بلکه آن را به‌عنوان پشتوانه‌ی فعالیت‌های سیاسی-اجتماعی خود قرار می‌دهد.
 
«این جوان متدین باقی می‌ماند؛ نمازخوان است، به نماز اهمیت می‌دهد، نماز شب می‌خواند، نافله می‌خواند، در مراسم مهم دینی شرکت می‌کند، پای انقلاب می‌ایستد، شعارهای از دل برآمده می‌دهد. این‌ها چیزهای مهمی است.»[۱]
 
از تعبیر فوق می‌توان چنین برداشت کرد که ایستادگی نسبت به شعارهای انقلاب، جز با اتکا بر اعمال عبادی ممکن نیست و لذا یک مؤمن انقلابی باید تعالی معنوی در سایه‌ی انجام امور عبادی را در رأس فعالیت‌های خود قرار دهد.
 
۲. تزکیه‌محوری
به‌طور کلی، شخصیت هر انسان متناسب با جهان‌بینی او شکل می‌گیرد و منشأ تحلیل‌ها و رفتارهای سیاسی می‌شود. در این زمینه، صرف دانستن کفایت نمی‌کند و عمق بخشیدن به باور و اعتقاد قلبی که در نتیجه‌ی تزکیه به وجود می‌آید، عامل بسیار مهمی است. از همین روی، هر فرد یا ملتی که قصد اصلاح دارد، در ابتدا باید به اصلاح نفس خود بپردازد. تفاوت در عملکرد هر فرد در این مسیر نیز به میزان تسلط وی بر نفس و کنترل شهواتش بستگی دارد. مؤمنین به انقلاب از این قاعده مستثنا نبوده و ملزم به خویشتن‌داری هستند.
 
‌لذا یکی دیگر از ویژگی‌هایی که شخص را نسبت به پایبندی و ایمان به ارزش‌های انقلاب مصمم می‌کند و از این روی، می‌توان در اوصاف گروه مذکور برشمرد، تزکیه‌محوری است، زیرا مسلماً تعلق دل به متاع دنیایی، شخص را از اقدامات و تصمیم‌گیری‌های انقلابی بازمی‌دارد و به‌تدریج دل را استحاله می‌کند. مقام معظم رهبری در توصیه‌ی خود به مسئولان سیاسی، به این مهم اشاره کرده و آن را مورد مداقه قرار می‌دهند:
 
«آن دلی که انسان در آن عشق اتومبیل فلان جور دارد، آن دل نیست، گاراژ است! بنگاه معاملاتی است! آن دلی که همه‌اش در آن میل جنسی موج می‌زند، دیگر دل نیست، آن عشرت‌خانه است... دل نیست. دل جای خداست، جای نور است.»[۲]
 
ایشان معتقدند قوام نهادهای انقلابی مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در تقویت معنویت و تزکیه‌ی نفوس است[۳] و حتی رشد جامعه‌ی اسلامی را نیز منوط به تزکیه دادن و تقویت روحیات اخلاقی می‌دانند.[۴] به اعتقاد ایشان، وجود همین تزکیه‌ی نفسانی عاملی برای پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و شکل‌گیری روحیه‌ی مقاومت و جهاد در مقابل تجاوزات عراق و تحمل مشکلات ناشی از آن شد:
 
«انقلاب ما که پیروز شد، به برکت صفا و خلوص و اخلاص و کار برای خدا و بلند شدن از سر منافع مادی و شخصی بود. مقاومت در جنگ تحمیلی هم همین‏طور بود. این شهدای عزیز ما یا این جانبازان، در اوج صفا و اخلاص، به استقبال شهادت رفتند و شهید شدند و همین شهادت‌ها و مقاومت‌ها و به استقبال خطر رفتن‌ها بود که انقلاب را حفظ کرد، اسلام را عزیز کرد، مسلمین را قوی کرد و دشمنان اسلام و آمریکا را خوار نمود.»[۵]
 
مقام معظم رهبری در وصف جوانان مسلمان و مؤمن انقلابی، برخورداری ایشان از ایمان و وجود تقوا در اندیشه و عمل را عاملی برای خنثی شدن تبلیغات گمراه‏کننده و لغزاننده‌ی دشمن می‌دانند:
 
«[اینکه دشمنان با] تبلیغات گمراه‏کننده و لغزاننده نمی‏تواند او را بلغزاند، زیرا حقیقت را می‏بیند و در ورای تبلیغات رنگارنگ دشمنان، باطن ظلمانی و خبیث محورها و مراکزی که این تبلیغات را به راه می‏اندازند، برای او روشن است. این، نقطه‏ای است که دشمن نمی‏تواند به هیچ کیفیتی آن را نسبت به جوان مسلمان و مؤمن‏ انقلابی‏ علاج و با آن مقابله کند. دلی که از ایمان برخوردار است و منشأ تقوا در اندیشه و عمل است، با تبلیغات دشمنان گمراه نمی‏شود.»[۶]
 
اوصاف ناظر به فعالیت‌های سیاسی-اجتماعی
 
در این زمینه نیز می‌توان اوصاف و ویژگی‌های زیر را در خصوص مؤمنین به انقلاب ذکر کرد:
 
۱. آمادگی جهت برآوردن نیازهای انقلاب
مقام معظم رهبری در توصیف بسیج و تمایز آن با سایر نهادها و مجموعه‌های مؤمن و انقلابی، آماده بودن برای برآورده شدن نیازهای انقلاب را از ویژگی‌های بارز این تشکل می‌دانند. ایشان می‌فرمایند: «بسیج به معنای فرد یا مجموعه[ای است که] آماده‌ی برآوردن نیازهای انقلاب است؛ در هر زمان و از هر نوع.»[۷]
 
لذا ایشان در ادامه می‌فرمایند: «اگر دیگری در یک سازمان دیگر است و همین احساسات شما را دارد، او هم بسیجی است و فقط رسماً جزء سازمان شما نیست؛ کمااینکه در محیط کارگاه، هرکس این احساس را دارد بسیجی است. در محیط روحانیت و حوزه‌ی علمیه، هرکس این احساس را دارد، بسیجی است. در محیط بازار و در محیط اداره و در محیط روستا، هرکس این احساس را دارد، بسیجی است. این احساسی که فردی آماده است در هر زمان و در هر عرصه‏ای که به او نیاز باشد، حضور پیدا کند.»[۸]
 
اگرچه بیانات فوق در خصوص بسیج ایراد شده است، اما با نگاهی جامع‌تر و با توجه به آنچه در ادامه‌ی بیانات آورده شده بود، می‌توان نتیجه گرفت یکی از اوصاف مؤمنین به انقلاب، آمادگی ایشان جهت خدمت‌رسانی و برآوردن احتیاجات انقلاب است.
 
۲. تعهد و احساس مسئولیت به ملت
ایشان در جای دیگری، ضمن اتصاف مجموعه‌ی بسیج به عنصر مؤمن انقلابی، تعهد، احساس مسئولیت به ملت، علاقه‌مندی به سرزمین خود و بی‌علاقگی به متاع دنیایی را از ویژگی‌های این مجموعه برمی‌شمارند: «واقعاً باید قدر جوانان مؤمن و انقلابی را همه بدانند، همه. این جوانان مؤمن و انقلابی‌اند که روز خطر، سینه سپر می‌کنند، هشت سال جنگ تحمیلی می‌روند توی میدان؛ این‌ها هستند.»[۹]
 
«اگر روزی دشمنی به کشوری حمله‏ی نظامی کند. چه کسی در مقابلش می‏ایستد؟ کسی که از همه به سرزمین خود علاقه‏مندتر است، به ملت خود علاقه‏مندتر است، به زخارف دنیوی بی‏علاقه‏تر است، احساس مسئولیت بیشتری می‏کند و متعهدتر است. چنین کسی می‏رود دفاع می‏کند. شما دیدید که در دوران جنگ، چه کسانی رفتند دفاع کردند. عمده‌ی میدان ما را بسیج پر کرد. بسیج یعنی همین؛ یعنی عنصر مؤمن‏ انقلابی‏ علاقه‏مند به سرنوشت میهن، علاقه‏مند به سرنوشت کشور و یک فرد فداکار. رفت وسط میدان و با فداکاری، دشمن را به زانو درآورد.»[۱۰]
 
از این روی، می‌توان ویژگی‌های فوق را به هر مجموعه و افراد دیگری اطلاق کرد که از مؤمنین به انقلاب هستند. ایشان در جای دیگر، با بیان ارتباط میان بدنه‌ی انقلاب با آرمان‌های انقلاب اسلامی، برخورداری عناصر انقلابی از روحیه تحرک و قدرت فکری و بدنی در تحقق این آرمان‌ها که برآمده از روحیه مسئولیت‌پذیری است را امری مهم و ضروری می‌دانند. ایشان می‌فرمایند:
 
«جوان، دانشجو و عنصر انقلابی نسبتش با آرمان‌های انقلاب چیست؟ بنده معتقدم که آرمان‌های انقلاب... بدون نیرو و نشاط و جسارت جوانی، قابل تعقیب و قابل دسترسی نیست. نسبت شما با آرمان‌ها، این‌چنین نسبتی است. عقیده‌ی من این است که اگر چنانچه نیروی جوانی، یعنی قدرت فکری و بدنی و اگر نشاط و روحیه و حالت تحرک و همچنین جسارت، یعنی خط‌شکنی‌ها، که در جوان‌ها به‌عنوان خصیصه وجود دارد، نباشد، ما به آرمان‌ها دست پیدا نخواهیم کرد. لذا جوان‌ها در زمینه‌ی دسترسی به آرمان‌ها و تحقق آرمان‌های انقلاب و آرمان‌های اسلامی، دارای مسئولیت‌های بزرگی هستند و کارآمدی بسیار بالایی هم دارند.»[۱۱]
 
۳. برخورداری از روحیه‌ی استکبارستیزی
استکبارستیزی و نفی سلطه‌ی بیگانگان در منش و رفتار سیاسی-اجتماعی، یکی دیگر از ویژگی‌های این افراد است. یک «مؤمن‏ انقلابی... می‏خواهد که در دنیا، اثری از ظلم و جور نباشد، می‏خواهد که گردن‌کشان عالم، میدان گردن‌کشی پیدا نکنند، می‏خواهد که زندگی انسان‌ها، زندگی شیرین و سعادت‌مندانه‏ای باشد، می‏خواهد که عزت و شرف توحید و دین الهی و پایبندی به آن، مثل پرچم افتخاری، بر سر همه‌ی مسلمانان به اهتزاز دربیاید.»[۱۲] استکبارستیزی جز با اعتلای کلمه‌ی توحید ممکن نیست و از همین جهت، اعتقاد به توحید و تحقق دین الهی، یکی از اهداف گروه مذکور است.
 
مقام معظم رهبری در پیام خود به تشکل‌های دانشجویی، به این مهم اشاره کرده و آن را یکی از ضرورت‌های هر نوع فعالیت سیاسی- اجتماعی می‌دانند. ایشان می‌فرمایند: «نظام سلطه را با تمام ابعاد و لایه‌هایش بشناسید و اهداف و راهبردهای واقعی آن را تحلیل کنید و برای رویارویی با آن، تمام ظرفیت‌های خودتان را به کار گیرید و در این مسیر، به وعده‌های خداوند اطمینان داشته باشید.»[۱۳]
 
اگرچه در اینجا مخاطبین تشکل‌های جوان دانشجویی هستند، اما با تعمیم آن به تمام مجموعه‌ها و افراد، می‌توان دشمن‌شناسی که ذیل مبحث استکبارستیزی قرار می‌گیرد را از وظایف مؤمنین به انقلاب برشمرد.
 
۴. برخورداری از میانه‌روی و تقوا در رفتار سیاسی
انقلابی‌گری با افراط و تفریط در رفتار متفاوت است، بلکه انقلابی‌گری با میانه‌روی در رفتار همخوانی بیشتری دارد، زیرا شخص انقلابی با توجه به پشتوانه‌ی الهی و دینی خود، عاقلانه و مبتنی بر بصیرت رفتار می‌کند. رهبر معظم انقلاب همه‌ی انقلابیون را از افراط و تفریط برحذر داشته و در توصیه به طلاب می‌فرمایند:
 
«درست است که جوان‌ طلبه‌ی انقلابی اهل عمل است، اهل فعالیت است، اهل تسویف و امروز به فردا انداختن کار نیست، اما باید مراقب باشد؛ مبادا حرکت انقلابی جوری باشد که بتوانند تهمت افراطی‌گری به او بزنند. از افراط و تفریط بایستی پرهیز کرد. جوان‌های انقلابی بدانند؛ همان‌طور که کناره‌گیری و سکوت و بی‌تفاوتی ضربه می‌زند، زیاده‌روی هم ضربه می‌زند. مراقب باشید زیاده‌روی نشود.»[۱۴]
 
فقره‌ی فوق اگرچه در توصیه به طلبه‌های جوان بیان شده است، اما سایر مؤمنین به انقلاب را شامل می‌شود. ایشان در ادامه، ضمن توصیه به افزایش بصیرت سیاسی می‌فرمایند: «انقلابی باید بصیر باشد، باید بینا باشد، باید پیچیدگی‌های شرایط زمانه را درک کند. مسئله این‌جور ساده نیست که یکی را رد کنیم، یکی را اثبات کنیم، یکی را قبول کنیم، این‌جوری نمی‌شود. باید دقیق باشید، باید شور انقلابی را حفظ کنید، باید با مشکلات هم بسازید، باید از طعن و دق دیگران هم روگردان نشوید، اما باید خامی هم نکنید، مراقب باشید. مأیوس نشوید، در صحنه بمانید، اما دقت کنید و مواظب باشید رفتار بعضی از کسانی که به نظر شما جای اعتراض دارد، شما را عصبانی نکند، شما را از کوره در نبرد. رفتار منطقی و عقلایی یک چیز لازمی است.»[۱۵]
 
لذا رهبر معظم انقلاب همه‌ی مؤمنین به انقلاب را به خودداری از تعدی و ظلم در موضع‌گیری‌های سیاسی و رعایت انصاف در برخورد با مخالفین و برخورداری از قول سدید و استوار در موضع‌گیری‌های سیاسی توصیه می‌کنند. به اعتقاد ایشان، اگرچه به تقوا در مسائل شخصی توصیه شده است، تقوا در مسائل اجتماعی، سیاسی و عمومی بسیار مشکل‌تر، مهم‌تر و اثرگذارتر است. «ما نسبت به دوستانمان، نسبت به دشمنانمان چه می‌گوییم؟ اینجا تقوا اثر می‌گذارد. ممکن است ما با یکی مخالف باشیم، دشمن باشیم؛ درباره‌ی او چگونه قضاوت می‌کنید؟ اگر قضاوت شما درباره‌ی آن کسی که با او مخالفید و با او دشمنید، غیر از آن چیزی باشد که در واقع وجود دارد، این تعدی از جاده‌ی تقواست.»[۱۶]
 
 
تعریف مؤمنان به انقلاب
با توجه به آنچه در این مرقومه ذکر گردید و با عنایت به شیوه‌ای که نوشته‌ی حاضر در تعریف این تفکر یعنی تعریف به مصداق [=اوصاف] در نظر گرفته است، می‌توان گفت مؤمنین به انقلاب در کلام مقام معظم رهبری در حوزه‌ی امور فردی، مزکی و مهتم به انجام واجبات و دوری از محرمات هستند و در عرصه‌ی فعالیت‌های سیاسی-اجتماعی نیز، ضمن برخورداری از روحیه‌ی استکبارستیزی و تقوای سیاسی، با پرهیز از افراط و تفریط در رفتار سیاسی خود، نسبت به مردم تعهد داشته و احساس مسئولیت می‌کنند و تمام توان خود را برای برآورده شدن نیازهای انقلاب اسلامی صرف می‌نمایند.

پی نوشت:
 
[۱]. بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری، ۱۵ اسفند ۱۳۹۲.
[۲]. بیانات در دیدار وزیر و مدیران وزارت اطلاعات، ۱۳ مهر ۱۳۸۳.
[۳]. بیانات در مراسم بیعت فرماندهان و مسئولان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۹ تیر ۱۳۶۸.
[۴]. بیانات در خطبه‌های نماز جمعه، ۲۸ مهر ۱۳۶۸.
[۵]. بیانات در دیدار با مسئولان بنیاد شهید، جمعی از اساتید و دانشجویان دانشگاه‌ها و اقشار مختلف مردم، ۲۴ مرداد ۱۳۶۹.
[۶]. بیانات در اجتماع بسیجیان و سپاهیان لشکر ۲۵ کربلا، ۲۹ شهریور ۱۳۸۲.
[۷]. بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با هزاران نفر از اعضای بسیج دانشجویی دانشگاه‌های سراسر کشور، ۳۱ اردیبهشت ۱۳۸۶.
[۸]. همان.
[۹]. بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری، ۱۵ اسفند ۱۳۹۲.
[۱۰]. بیانات در دیدار وزیر، معاونین و رؤسای مناطق آموزش‌وپرورش سراسر کشور، ۲۱ مرداد ۱۳۷۱.
[۱۱]. بیانات در دیدار دانشجویان‌، ۶ مرداد ۱۳۹۲.
[۱۲]. سخنرانی در دیدار با فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و رؤسای دفاتر نمایندگی ولی‌فقیه در این نهاد، ۲۹ شهریور ۱۳۶۹.
[۱۳]. پیام شفاهی به تشکل‌های دانشجویی انقلابی، ۲۳ بهمن ۱۳۹۲.
[۱۴]. بیانات در دیدار طلاب و فضلا و اساتید حوزه‌ی علمیه‌ی قم‌، ۲۹ مهر ۱۳۸۹.
[۱۵]. همان.
[۱۶]. خطبه‌های نماز جمعه‌ی تهران در حرم امام خمینی (ره)، ۱۴ خرداد ۱۳۸۹.

منبع: پایگاه برهان